27/03/2014

Vandaag, 27/03/2014, is het de Internationale dag voor Tuberculose. Het Health Center hier in Gunjur hield hiervoor een sensibiliserings-programma op de middag, waarbij belangrijke personen in de gezondheidszorg van Gambia aanwezig waren zoals de Regional Health Nurse en de Health Director. Er werden speeches gegeven, informatie uitgewisseld en een opmars gedaan met t-shirts, flyers en spandoeken om zoveel mogelijk mensen te bereiken. En zoals altijd hier in het verre Afrika was dit programma geen saaie bedoeling: Er werd muziek gespeeld en de vrouwen dansten en klapten hierop. Plezier verzekerd!

TBC is een ernstig besmettelijke ziekte die heerst in Afrikaanse landen. De ziekte is met antibiotica goed te behandelen, doch kent de ziekte een hoog mortaliteitscijfer. De meest voorkomende symptomen van tuberculose zijn aanhoudend hoesten, gewichtsverlies, nachtzweten, pijn in de borstkas en bloed ophoesten.

Foto's: verpleegkundigen en vroedvrouwen tegen TB!

26/03/2014

Lieve mensen,

Eergisteren was ik uitgenodigd voor Sainy's 23e verjaardag. Het was eigenlijk een dubbel feest, want zij heeft een tweelingbroer Senne.
Verjaardagen worden ook hier gevierd met vrienden, familie en muziek. Men ging rond met hapjes en drankjes. Het verschil in vergelijking met België is dat er geen kaarsjes worden gebrand, die de jarige moet uitblazen. Er is wel een lokale taart, en iedereen die een kado'tje heeft meegebracht krijgt dan een hapje (dat de jarige in hun mond steekt). Dat is dan ook een belangrijk fotomoment ter herinnering voor de jarige(n).

Gisteren was het een lekker drukke dag in het Health Center. Ik heb 5 bevallingen gedaan op 1 avondje, en daarbij staat mijn tellertje op een mooie 46 bevallingen. Het zijn vele uurtjes, en als je flexibel bent in de uren ervaar je vele leermomenten hier. Soms is dat vermoeiend, maar het geeft enorm veel voldoening! Het verwonderd me nog steeds hoeveel liefde en vriendschap je hier krijgt van de dames die je hebt geholpen bij hun bevalling. De moeders brengen nog steeds wekelijks een zak appelsienen, ook al hebben ze zelf niets. Appelsienen groeien hier aan de bomen, maar zo willen ze hun dankbaarheid tonen. Vitamientjes genoeg dus ;)

Foto boven: een van de pasgeboren baby'tjes die ik ter wereld heb gebracht.

Vele groetjes vanuit het zonnige Gunjur, Sabrina

23/03/2014

Beste vrienden, familie en geïnteresseerden,

Zoals jullie misschien wel weten is het vanaf dit weekend onze laatste 100 schooldagen (van onze opleiding). 
Daarom maakten we een leuke spandoek met "Last 100 Days" en organiseerden we een feestje met koekjes, chips en drankjes in ons huisje in Gunjur. 
We nodigden de andere meisjes van de klas (Lisa, Lotte, Kimberley & Lindsay) uit alsook onze lokale vrienden, waarna we de avond afsloten met een party in de African Lodge (= disco)! Voor de andere meisjes was dit de eerste maal dat ze een Afrikaanse discotheek hadden bezocht, maar ze hadden het naar hun zin. Onze lokale vrienden vonden het zeer fijn om de andere dames te leren kennen.

Enkele sfeerbeelden: zie foto's

De meisjes zijn blijven slapen in ons huisje. De volgende ochtend pakten we onze rugzak, en gingen we naar het (enige) zwembad in Gunjur: Gunjur Project! Een zeer leuke locatie met zwembad, waar ook lodges te huur zijn, met een gezellig restaurantje en entertainment. Ik (Sabrina) en Lotte hebben hier onze eigen mini-djembé beschildert. We dachten dat dit wel een leuke herinnering zou zijn voor thuis. Wat vinden jullie ervan? Lotte schilderde een typisch Afrikaans patroontje en Sabrina schilderde de Gambiaanse vlag!


Tot blogs :-)

20/04/2014

Ondanks het feit dat er heel veel vuil op de straat ligt (omdat er geen ophaaldienst is) heeft Gambia eigenlijk een heel mooi landschap. Als je van de natuur houdt, is een wandeling aan het strandgebied zéker de moeite waard. 

Enkele mooie bloempjes :-)

Foto: Overal lopen er hagedissen rond. Ze zonnebaden zeer graag, en deze mannelijke hagedis links wou zelfs even poseren voor de camera ;-)

De foto rechts is getrokken in het Ecolodge "Footstep in the Gambia". Deze wordt uitgebaat door een Engelsman, David. Het is een locatie waar toeristen verblijven, gesierd met een mooie tuin en zwembad. De lodges zijn redelijk duur om in te verblijven.

Elders in Gunjur heb je ook het Gunjur Project, ook een locatie waar lodges te huur zijn én uitgebaad door een Engelse familie. Deze lodges zijn meer schappelijk van prijs, en hebben ook een zwembad.

Zowel het mooie witte zandstrand zelf, als enkele honderden meters verder land inwaarts is het een absolute aanrader!

17/03/2014

Met véél blijdschap kan ik jullie melden dat ik (Sabrina) vandaag mijn 40e bevalling heb gedaan. Tijd voor een proost !! 

Zoals velen onder jullie wel weten moet je minstens 40 bevallingen hebben gedaan vooraleer je in België kan afstuderen. Daarom is die 40e bevalling een belangrijke mijlpaal in onze opleiding tot Vroedvrouw.
Het was maar zeer toevallig, maar nog steeds met veel plezier gedaan! Ik ging even naar huis om snel een tapalapa broodje te eten, wanneer ik een dame tegenkwam in het Health Center. Ze zei dat er niemand in de verloskamer was en dat haar zus moest bevallen. Snel snel grabbelde ik alles bij elkaar en haastte ik me naar de verloskamer. De vrouw in arbeid bleek na opname onderzoek meteen klaar te zijn voor de bevalling, zo dus! Het was een vlotte bevalling van een gezond meisje van 2,740 kg. Ze werd geboren om 20u40 met een goede apgar-score.

Welkom kleine meid, ik wens je veel geluk in je komende leven!
Groetjes, Sabrina (Mariama)

16/03/2014

Gisteren werden we uitgenodigd op het culturele evenement “10-jarig bestaan van VolNet”. Dit was een feestelijk gebeuren, waarbij alle uitgenodigden samen aten en dronken. Zoals voordien vermeld eten Gambianen met hun handen, maar aangezien het feest werd georganiseerd door vrijwilligers van Duitsland konden we met een lepel eten. Onze Gambiaanse vrienden met wie we kwamen waren zo vriendelijk om samen met ons te eten met een lepel. Na het eten werden lokale drankjes uitgedeeld, zoals het zoete rode ‘Wondejuice’ en het witte ‘Boababjuice’. Daarna speelde men professioneel djembé, waarna wij ook een poging waagden. Dit was heel leuk! Er werd ook nog een grappig cultureel drama gespeeld, waarna het feest werd afgesloten met een heuse party dat wijzelf hebben gestart.

15/03/2014

Omdat we hier werken en wonen is het goed dat we enkele woordjes Mandinka leren. Volgende woordjes kennen we al:

Suma (see you next time)
Lama lama (nice to be nice)
Kambano (jongen)
Sunkuto (meisje)
Etondi? (wat is uw naam)
Abaraca bace (hartelijk bedankt)
Ibenyadi? (hoe gaat het?)
Wulu sanu juero (gelukkige verjaardag)
No wala (geen probleem)
Nyori (persen!)
Het groeten hier in Gambia gaat meestal op volgende manier:
Saal'malikum (goedendag)
-Malikum salaam (goedendag terug)
Sumoyle
-Ibiyé
Kortanante? (hoe is het met de familie?)
-Tanante (alles in orde)

De Mandinka-taal is nog work in progress voor ons, maar we doen ons best! ;-)

11/03/2014

Long time no see! We hebben weer wat leuks te vertellen :-)

De afgelopen werkdagen hebben we beiden heel wat normale bevallingen gedaan, zonder enige complicaties voor moeder en kind. Dit geeft ons telkens een boost om verder te gaan met ons avontuur. Elk pasgeboren baby’tje krijgt zoals beloofd kleedjes aan zodat hij/zij zeker niet afkoelt. De moeders zijn hier telkens zéér blij mee en vragen er steeds spontaan naar. We werken zeer veel uren, maar een goede bevalling en een lach op hun gezicht doet ons de vermoeidheid meteen vergeten.

We proberen onze patiënten telkens zo goed mogelijk op te volgen na de bevalling. Hierbij observeren we moeder en kind, promoten we borstvoeding en de moeder-kind binding. Tijdens de opvolging creëren we een band met de patiënten, en volgen er vaak uitnodigingen voor de naamgevingsceremonie. Zo waren we zondag ook uitgenodigd voor de naamgevingsceremonie van Mohammedje. Moeder Ada had me haar naam en naam van haar compound gegeven. Wat we niet wisten was dat er vele compounds in Gunjur dezelfde naam hebben. Wat hebben we dan geleerd? Vraag ook altijd het telefoon nr !!! :-D

In onze vrije dagen zijn we gaan zwemmen in het Palma Rima hotel. We denken natuurlijk aan het thuisfront, en kochten al enkele leuke souvenirtjes. 

Daarna zijn we een stapje verder gegaan in het verkennen van de Gambiaanse wereld. Onze close Afrikaanse vrienden namen ons mee naar een Afrikaanse bar. Zowel de club als de dansstijl is niet te vergelijken met de Belgische discotheken (in de goede zin natuurlijk). De openlucht disco speelt muziek, het ritme is soms haast niet te volgen! Soms zakken ze al dansend naar beneden al zwaaiend met hun armen, en lijkt het alsof ze iets zoeken op de grond. Ze schudden er op los, geweldig om te zien!

De bevolking hier in Gunjur, zoals eerder vermeld, zijn zeer vriendelijke en hartelijke mensen. Hoe langer we hier zijn hoe meer vrienden we hier maken, en vele volwassenen groeten ons bij onze Gambiaanse naam, Mariama & Kaddy. We voelen ons hier echt thuis, Gambia is ons tweede thuisland geworden. Elke dag voelen we ons beter en beter, we komen zeker terug !!

Heart for Gambia!

08/03/2014

Beste thuisfront,

Graag wil ik voor jullie enkele verschillen in de Gambiaanse en Belgische verloskunde in kaart brengen. Zoals jullie vast wel weten is er in Gambia een heel andere cultuur en mentaliteit, en kijkt men dus van een heel andere bril naar het leven. Financiële middelen zijn hier beperkt, het is een land in ontwikkeling. Daarom is het niet aan ons om vooroordelen uit te spreken over hoe zij werken. De Gambiaanse bevolking kent een heel ander leven, dat zéker niet makkelijk is.

1) De opleiding tot vroedvrouw:
De opleiding tot vroedvrouw in Gambia is geen hogeschool of universitair niveau. Men leert 2 jaar voor algemeen verpleegkundige en is dan verplicht om eerst 2 jaar als verpleegkundige te werken. Daarna kan men in aanmerking komen om 1 jaar bij te studeren voor vroedvrouw. Men is niet getraind in hoog-risico verloskunde. Een student-vroedvrouw moet 20 bevallingen zelfstandig hebben uitgevoerd vooraleer zij kan afstuderen.
In België leert men 3 jaar intensief voor vroedvrouw op hogeschool niveau. Hoogrisico verloskunde maakt deel uit van deze opleiding. Een student-vroedvrouw moet 40 bevallingen zelfstandig hebben uitgevoerd vooraleer zij kan afstuderen, maar dat is niet het enige. Alles wordt geregistreerd in een logboek.

2) Autonomie in het werkterrein:

In Gambia kennen de vroedvrouwen een hoge autonomie. De fysiologische én hoogrisico zwangerschappen worden begeleidt door vroedvrouwen, zij schrijven medicatie voor. De fysiologisch én hoogrisico bevallingen worden door vroedvrouwen uitgevoerd. Een keizersnede wordt wel door een gynaecoloog uitgevoerd.

In België is er een relatief lage autonomie in het werkveld. De fysiologische zwangerschap mag begeleidt worden door een vroedvrouw. Een fysiologische bevalling mag worden uitgevoerd door de vroedvrouw. Gynaecologen begeleiden hoogrisico zwangerschappen en voeren de hoogrisico bevallingen uit. Doch is het in de maatschappij algemeen zo dat zwangeren naar een gynaecoloog trekken zonder dat er zich enige problemen voordoen.

3) Medicatie en materiaal:

In Gambia zijn bronnen beperkt. Materiaal of medicatie is vaak niet aanwezig, en vaak moeten de patiënten deze zelf gaan kopen. Basismateriaal in de verloskamer is aanwezig. Afhankelijk van welke setting (major of minor) is er electriciteit aanwezig. In Gunjur H/C waar we nu werken is er geen electriciteit aanwezig. Daarom werkt de sterilisator niet, is er vaak geen licht en is er  geen zuurstofvoorziening voor pasgeborenen die het nodig hebben na de geboorte.

In België is er veel materiaal aanwezig die regelmatig wordt aangevuld. Medicatie vormt ook geen probleem.

4) Shiften

Het aantal vroedvrouwen per shift hangt af van de setting (major of minor). In het Gunjur H/C is er 1 vroedvrouw per shift aanwezig. De shiften duren in Gambia 6 uren overdag, en 's nachts 12 uren. In sommige settings werken geen dokters, dus een gynaecoloog of pediater indien nodig is dan niet oproepbaar.

Men is ook niet zo strikt in het tijdig aanwezig zijn op het werk. Een uur of 2 te laat zonder enige verwittiging komt vaak voor, zonder dat dit echt een probleem vormt.

In België zijn er minstens 2 deskundigen aanwezig tijdens een bevalling. De shiften duren 8 of 12 uren. Een gynaecoloog en pediater zijn altijd oproepbaar.

Men is strikt in het tijdig aanwezig zijn op het werk.

5) Controle en evaluatie

In Gambia kent men geen controle noch evaluatie van het werk van de vroedvrouwen. Er gebeuren vaak fouten, waar men zelfs niets mee doet. Men heeft geen protocolmap, en gezondheidsmedewerkers worden niet bijgeschoold over de evolutie van technieken, behandelingen of handelingen.

In België kent men een zeer strikte controle en evaluatie van alle gezondheidsmedewerkers. Alles verloopt via protocols die constant getoetst worden aan wetenschappelijk onderzoek. In geval van fouten of protocolovertredingen riskeert men een rechtzaak.

04/03/2014

In het werkveld hebben we deze week enkele traantjes gelaten omwille van verscheidene schrijnende situaties. We voelen ons soms echt machteloos tegenover het beleid in de Gambiaanse gezondheidszorg, waar wij niets tegen kunnen beginnen.

In de eerste plaats staat "urgentie" niet in het Gambiaanse woordenboek, alles op het gemakje! Wanneer het gaat om leven of dood zullen er weinig hulpverleners zijn die gaan voortdoen, laat staan dat ze zich gaan haasten. 

Het doorverwijzen tussen verschillende gezondheidsfaciliteiten verloopt alles behalve vlot. Vanuit Gunjur Health Center kan bijvoorbeeld enkel getransfereerd worden naar Brikama Health Center, een iets groter health center. Doch is dit geen gespecialiseerd ziekenhuis, dus meestal moet daarna nog eens getransfereerd worden naar het Hospitaal in Banjul. 
Het zou in sommige situaties toch beter zijn dat werechtstreeks mogen transfereren naar Banjul, dit om tijd energie brandstof én levens te sparen. Zo hadden we vannacht een jong meisje dat binnenkwam na een thuisbevalling van een extreem prematuurtje (28 wkn volgens haar kaart, maar dit leek ons incorrect - wij schatten op 25 wkn zwangerschap). Het jongetje had een zeer zwakke hartslag, onregelmatige en zwakke ademhaling, en was onderkoeld. We hebben het kindje gereanimeerd tot hij relatief stabiel was om te transfereren. Een transfer rechtstreeks naar Banjul mocht niet, ondanks dat Brikama geen "gespecialiseerde" dienst heeft voor prematuren. Dit is toch iets waar we het moeilijk mee hebben om te aanvaarden.

Verder heb je dan nog het opleidingsniveau van de lokale vroedvrouwen waar we ons vragen bij stellen. In Gambia is het zo dat men 2 jaar voor algemeen verpleegkundige leert, daarna 2 jaar werkt en dan in aanmerking kan komen voor een opleiding extra van 1 jaar om vroedvrouw te worden. In België doe je hier minstens 3 jaar intensief opleiding voor. De gezondheid voor moeder en kind zou toch neutraal moeten staan, maar ondanks de hoge  autonomie van vroedvrouwen op verloskamer hebben ze toch een lage opleiding...

Een ander issue waar we het moeilijk mee hebben is dat er op de verloskamer van Gunjur ook niet-geschoolde "vroedvrouwen" werken (de zgn. Traditionele vroedvrouwen). Ze hebben wat ervaring in de verloskunde, maar niet voldoende om alleen verantwoordelijk te zijn voor een vrouw in arbeid. Daarom gebeuren er grove fouten en lopen bevallingen vaak mis in Gunjur. We proberen zoveel mogelijk te werken en controle te houden, maar kunnen niet altijd werken... Gisteren kwamen we bijvoorbeeld toevallig kijken in de verloskamer na inkopen te doen (en daarna de nacht op te gaan), en bleek dat er een schouderdystocie was geweest bij zo'n traditionele vroedvrouw. Met man en macht hadden ze het kind eruit getrokken, waarna zijn clavicula gebroken was en ook reanimatie nodig was. De moeder haar baringskanaal was helemaal toegetakeld, het was lelijk om te zien. Alsof het nog niet genoeg was kreeg de vrouw een bloeding, waardoor we in gang schoten in onze vrijetijdskledij. De shift van de traditionele vroedvrouw zat erop, dus zij ging naar huis !!!!! Wat zou er gebeurd zijn met de vrouw als wij er niet toevallig waren?

We begrijpen dat Gunjur H/C onderbemand is, maar begrijpen niet dat er niet-geschoolde vrouwen bevallingen kunnen/mogen leiden. In België geraak je niet aan werk in de gezondheidssector als je hier niet voor opgeleid bent.

We proberen er het beste van te maken, ondanks dat er weinig materiaal/medicatie en deskundig personeel aanwezig is. Het is natuurlijk ook een persoonlijke competentie dat je leert te aanvaarden hoe het hier aan toe gaat, want verandering/verbetering vraagt tijd. 
En gelukkig zijn er normale, mooie en unieke situaties die we hier meemaken, en waarbij moeder en kind het goed stellen. Dat is onze drijfveer, waarvoor we blijven doorgaan, daar leven we voor !

03/03/2014

Zaterdag was het eindelijk zover, ons tweede deel ingezameld materiaal was aangekomen in Banjul, Gambia. Tot onze grote verontwaardiging moesten we taxen betalen om de lading mee te krijgen, ondanks het feit dat het ging om liefdadigheid voor het Gambiaans volk. Gelukkig kon onze goede vriend, de Health Director van de western part (Mr.Sambu) deze taksen kwijtschelden. Hierna konden we het materiaal verdelen over de 2 health centra van Gunjur en Brikama.

 Na een dagje vol stressen en organiseren was het tijd voor ontspanning. Een hele zondag zijn we gaan luilakken op Gunjur Beach: Een supermooie plek in de volle natuur met wit zandstrand, echt een aanrader! 
Dit strand is niet te vergelijken met het toeristische Palma Beach, waar we constant worden aangesproken. Het Gunjur Beach was zeer rustig, we waren er bijna alleen. Het deed ons denken aan een strandje van een onbewoond eiland, zoals in Expeditie Robinson! 
De foto rechts is getrokken vanuit een kleine bar op het strand, waar drankjes te koop waren. Zoals je ziet, een brede eindeloze horizon helemaal alleen....Zalig!

Na deze vrije daagjes beginnen we aan een week nacht shiften: we zijn er helemaal klaar voor! Eerst nog enkele gekke foto'tjes van onze ontspanningsmomenten in de Gambiaanse natuur.

Groetjes, Kaddy & Mariama

01/03/2014

Eindelijk, goed nieuws!! Er is terug WATER in het Gunjur Health Center! 

Sinds begin deze week was de watertank volledig leeg en was er geen brandstof aanwezig om de generator aan te zetten... 
Normaal wordt de generator 1x per 2 dagen aangezet 's avonds, zodat water in de tank kon gepompt worden. Dit was reeds een hele week niet gebeurt, met resultaat: geen water... Hierdoor konden we ons een hele week niet wassen, amper konden kuisen/afwassen en onze was zich opstapelde. 
Na enkele dagen vonden we gelukkig elders in het dorp water in een waterput, dus gingen we met een bidon (of twee) op stap om water te gaan halen. 

Dankzij deze week begonnen we meer en meer te beseffen dat water levensnoodzakelijk is en dat je er zuinig mee moet omgaan. Water is leven! We waren dan ook erg gelukkig wanneer er eindelijk terug water in de watertank was, zodat we een lekker badje konden nemen (hier bestaat geen bad of douche, maar we zijn creatief genoeg om dit probleem onder handen te nemen door middel van 2 kuipen). Nadien konden we eindelijk onze volle vuile wasmand onder handen nemen.

Gisteren werden we uitgenodigd voor een trouwfeest. Nieuwsgierig als dat wij zijn, maakten we ons helemaal op om nog wat cultuur op te snuiven. Net zoals bij een naamgevingsceremonie was iedereen blij en mooi opgekleed. Er was lekker eten voorzien voor de uitgenodigden. Het verschil van een trouwfeest hier in Gambia ten opzichte van België was oa dat de bruid zich omkleedt voor het avondfeest (wat twee uur duurde!), terwijl al de gasten op hun stoel moesten wachten. Er mocht dus niet eerder gedanst worden vooraleer ze aankwam. Er vond ook geen ‘eerste dans’ tussen bruid en bruidegom plaats. In België is het ook meestal de gewoonte dat de bruid opvalt in haar mooi wit kleed, omdat het haar dag is. Gisteren vonden we hier in Gambia dat de bruidsmeisjes meer opvielen door al het glitter en glamour, waardoor we de bruid minder goed konden herkennen.

Tot de volgende keer! Vele groetjes van Sabrina & Marieke